HERAKLEİTOS Herakleitos’ un başlıca ilgisi, Milet’ liler gibi varlık sorununa yönelmiştir. O da öz varlığın bütün değişiklikler içinde birliğini yitirmeyen o gerçek varlığın o ana maddenin (arkhe) ne olduğunu araştırır. Ona göre evrenin temel maddese ateştir. Ateş bütün varolanların ilk gerçek temelidir. Bütün karşıtların birliğidir. İçinde bütün karşıtların eridiği birliktir. Varlık sorununa verilen bu yanıtta, Miletlilerinki ile bir Anaksimenes’ inkiyle karşırılaştırılırsa pek bir yenilik yok. Ancak Heraleitos’ un bu savını kanıtlayışı yakından incelendikce onun düşüncesi ile milletlilerinki arasında temelli bir ayrılık olduğu görülür. Miletli filozoflar ana maddeyi kalıcı kendi kendisini özdeş bir şey, doğanın değişmeyen tözü sayıyorlardı.Buna karşılık Herakleitos şunu belirtmekten usanmaz: Evren boyuna akan bir süreçtir, başı sonu olmayan bir değişmedir, hiç durmayan bu değişme içinde kalan, sürüp giden hiçbir şey yoktur. --PANTA REİ-her şey akar. Bu sürekli oluş içinde durucu, kalıcı bir şey bulduğumuzu sanırsak, Herakleitos’a göre, bu, bir yanılmadır, bir aldanmadır. Karşımızda in bulunduğunu sandığımız her yerde durum böyledir. Kalıcı şeyler varmış sanısına kapılmamız , değişmenin kuralsız değil de , belli bir düzene, belli bir ölçü ve yasaya göre olması yüzündendir. Bu ölçüye, bu yasaya Herakleitos LOGOS diyor. Evrende egemen olan yasadır,düzen ve akıldır (Logos). Evren bize, bir yandan sürüp giden bir devinme, öbür yandan da karşıt şeylerin sonu gelmez bir savaşımı olarak görülür. Bu karşıtlar ile bunların arasındaki savaşım olmasaydı, evrende nesnelerde olmazdı. ÇÜNKÜ NESNELER, DÖNÜMLÜ İLERLEYEN BİR YANMA SÜRECİNİN EVRELERİDİR,Savaşıma egemen olan yasanın karşıtları uzlaştırmasından meydana gelmiş olan uyumlardır, birliklerdir. Dolayısıyla ; Savaşımı kaldırırsak dünyadaki bütün şeylerde ortadan kalkar. Evrenin bu yasasını LOGOS’U bilmek, tanımak aklın ödevidir. KSENOPHANES Ksenophanes halk dininin tanrıları insanlaştırmasına karşı çıkmıştır Ona göre bir tanrı vardır bu tanrının ne biçimi ne de düşünmesi ölümlülere benzer. Bu tek tanrı baştan aşağı işitme, baştan aşağı düşünmedir. Her şeyi tanrı düşünceleri ile hiç zahmetsizce yönetir.